อาการไม่เปลี่ยนสัดส่วนจากปลวกงานเป็นปลวกทหาร ?

โดยปกติแล้วการกำจัดปลวกด้วยเหยื่อล่อนั้น สัญญาณที่ชัดเจนที่สุดที่ใช้วัดว่าปลวกนั้นจะตายยกรังหรือไม่นั้น ต้องใช้การสังเกตการเปลี่ยนสัดส่วนจากปลวกงานเป็นปลวกทหาร ( ภาพที่ 1 )  ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงหลักที่มักพบได้บ่อยในรังปลวกที่มีขนาดทั่วไปจนถึงรังขนาดใหญ่ ( ใช้เวลากำจัดประมาณ 2 เดือน ) และอีกสัญญาณที่เรามักพบรองลงมาคือปลวกวรรณะสืบพันธุ์สำรองขึ้นมาในกล่องสถานีกำจัดปลวกซึ่งบางครั้งมักพบปะปนกับปลวกทหารในช่วงเปลี่ยนผ่านหรือบางที่อาจพบแต่ปลวกวรรณะสืบพัณธุ์นี้ในกล่องสถานีเพียงอย่างเดียว ( ภาพที่ 2 ) โดยส่วนใหญ่เราใช้เป็นตัวชี้วัดการล่มของรังปลวกด้วยเหตุการณ์สองเหตุการณ์นี้เป็นหลัก

แต่อีกเหตุการณ์ที่หลายๆท่านอยากยังไม่ทราบและยังไม่ทันได้สังเกตแต่อาจพบบ่อยขึ้นคือ การพบปลวกงานที่อ่อนล้าพบตัวปลวกงานจำนวนมากในการเปิดสถานีในครั้งแรกหรือครั้งที่สองเท่านั้น ( ภาพที่ 3 และ 4 ) แต่พบตัวปลวกงานจำนวนมากภายในกล่องสถานีหลายๆท่านที่ไม่ทราบจะเติมเหยื่อเข้าไปใจเต็มกล่องสถานี้เพราะคิดว่าปลวกงานยังมีอยู่เยอะแต่เมื่อมาเปิดครั้งต่อไปปลวกงานเหล่านั้นกลับตายหรือหายไปหมดหรืออาจพบตัสปลวกเหลือเพียงเล็กน้อยแต่ปลวก ไม่กินเหยื่อที่เติมไว้หรือกินเพียงเล็กน้อยเท่านั้น ( ภาพที่ 5 ) และไม่พบปลวกที่เคยระบาดนั้นอีก แล้วปลวกเหล่านี้หายไปไหน ? ทำไมไม่มากินเหยื่อที่เติมไว้ ทั้งที่พบตัวปลวกงานจำนวนมากมายมหาศาล และทุกครั้งที่เราพบเหตุการนี้เราจะไม่พบการเปลี่ยนแปลงสัดส่วนเป็นปลวกทหารหรือการพบปลวกสืบพันธุ์สำรองขึ้นมาในกล่องเลย

ทำไมถึงเป็นเช่นนั้นปลวกตายยกรังจริงหรือไม่ ?

อาการปกติของรังปลวกที่ประชากรยังแข็งแรงอยู่นั้นเมื่อเราเปิดกล่องสถานีครั้งแรกปลวกจะกินเหยื่ออย่างดุดันคือกินหมดไม่เหลือซากเหยื่อสีขาวพร้อมกับทิ้งคราบดำๆไว้และสำคัญที่สุดคือเมื่อเหยื่อหมดในกล่องสถานีจะมีเพียงปลวกงานหรือปลวกทหารเล็กน้อยเท่านั้นที่เฝ้าแหล่งอาหารในกล่องสถานีดังกล่าว ( ภาพที่ 6 ) แต่กลับกันอาการที่ปลวกงานอ่อนล้านั้นเราจะพบการกินเหยื่อที่ดุดันเช่นกันหรือกินดุดันลงเล็กน้อยแต่เราจะพบปลวกงานจำนวนมากมาออรวมกันอยู่ในกล่องสถานีและปลวกงานเหล่านั้นเริ่มเคลื่อนไหวช้าหรือบางตัวเริ่มตายไปจมอยู่ก้นกล่องสถานี

อาการเกิดขึ้นได้อย่างไร ?

อาการนี้เกิดจากรังปลวกที่มีอายุน้อยและประชากรปลวกจึงมีน้อยตามไปด้วย เมื่อติดตั้งสถานีถูกตำแหน่งที่เหมาะสมที่ปลวกสามารถลำเลียงเหยื่อปลวกเข้าไปในระบบได้อย่างรวดเร็วและสะดวกทำให้ปลวกได้รับพิษในปริมาณที่มากพออย่างรวดเร็วจนร่างกายปลวกเติบโตขึ้นจึงพยายามการลอกคราบเพื่อการเจริญเติมโตนั่นเอง เพื่อปลวกงานมีปริมาณไม่เยอะและกินเหยื่อทุกตัวแล้วปลวกเหล่านี้ก็จะทยอยลอกคราบและล้มตายลงไปในที่สุด เมื่อเราไปเปิดสถานีในอีก 15 วัน เราจึงไม่พบปลวกงานเหล่านี้เลยหรืออาจพบในปรมาณที่น้อยมากและอ่อนแอถึงขีดสุด เพราะปลวกเหล่านี้กำลังจะเริ่มตายลงไปเรื่อยๆ จนการลอกคราบเกิดขึ้นครบทุกตัว ปลวกงานจะตายไปพร้อมกันโดยไม่ได้ตายเป็นชุดๆเหมือนปลวกรังขนาดปกติหรือขนาดใหญ่ และด้วยประชากรที่จำนวนไม่มากทำให้สัดส่วนปลวกงานกับปลวกทหารจึงไม่เปิดขึ้นเราจึงไม่เห็นการเปลี่ยนแปลงสัดส่วนปลวกงานเป็นปลวกทหารนั่นเอง และแน่นอนที่สุดปลวกวรรณะสืบพันธุ์สำรองที่ยังไม่ได้ถูกสร้างขึ้นเพราะยายุรังยังน้อย ปลวกเล่านี้จึงไม่ปรากฏในกล่องให้เราเห็นได้